2018/03/20

Konwersja.

War monument coverted into chapel, Borek Strzeliński/Großburg, 19.03.2018
Denkmal 1914-1918, Borek Strzeliński/Grossburg, 19.03.2018 r.

Oryginał na dole po prawej, źródło: dolny-slask.org.pl

German I World War monument coverted into polish II World War monument, Stary Henryków/Alt Heinrichau, 19.03.2018
Denkmal 1914-1918, Stary Henryków/Alt Heinrichau, 19.03.2018 r.

Oryginał, źródło:dolny-slask.org.pl

Oba monumenty są dla mnie dość zaskakujące. Pierwszy z nich, z Borka Strzelińskiego, jest naprawdę gigantyczny i sprawia wrażenie wykutego z jednego bloku granitu. Na oryginalnych fotografiach dostępnych na doskonałym portalu dolny-slask.org.pl nie wynika, że metalowe ogrodzenie istniało wokół pomnika przed 1945 roku. Jeśli zatem pojawiło się w czasach powojennych, co by na nim robił pruski krzyż? Pomnik jest symetryczny, z czterech stron były tablice z nazwiskami mieszkańców Grossburga poległych w I Wojnie Światowej. Teraz tablice dotyczą postaci Karola Wojtyły oraz poległych polskich żołnierzy w czasie II Wojny Światowej oraz - co naturalne w pomnikach mających podkreślić związek osadników z nowym domem - "powrotu ziem do macierzy". Tylko tablice wyglądają na dość nowe (po roku 2000), a narracja oparta o "powrót na dawne ziemie piastowskie" była obecna na obiektach - spośród tych, które udało mi się zauważyć - spolonizowanych mniej więcej do lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku. 

Co ciekawe, Niemcy nie "sklejali" pomników wojennych z wiarą. Nie pojawiały się nawet zbyt blisko konkretnych cmentarzy (bo w wielu wsiach były katolickie i ewangelickie osobno), ani zbyt blisko kościoła/kościołów. Dlatego też niecodziennym zjawiskiem jest dla mnie pomnik ze Starego Henrykowa będący niemal częścią kościelnego muru, nasypu i muru oporowego. Polonizacja pomnika była dość inna i jak dotąd jedyna w swoim rodzaju. 

2018/03/13

Konwersja.

War monument coverted into chapel, Nadolice Wielkie/Groß Nädlitz, 13.03.2018
Denkmal 1914-1918, Nadolice Wielkie/Groß Nädlitz, 13.03.2018

War monument coverted into chapel, Zbytowa/Vielguth, 13.03.2018
Denkmal 1914-1918, Zbytowa/Vielguth, 13.03.2018

Converted war monument, Smolna/Schmollen, 13.03.2018
Denkmal 1914-1918, Smolna/Schmollen, 13.03.2018

War monument coverted into chapel, Ligota Wielka/Groß Ellguth, 13.03.2018
Denkmal 1914-1918, Ligota Wielka/Groß Ellguth, 13.03.2018

Denkmal 1914-1918, Nowy Dwór/Neu-Vorverk, 13.03.2018
Denkmal 1914-1918, Nowy Dwór/Neu-Vorverk, 13.03.2018

Denkmal 1914-1918, Jelcz/Jeltsch, 13.03.2018
Denkmal 1914-1918, Jelcz/Jeltsch, 13.03.2018

Again - Wawrzęcice/Lorzendorf kr. Ohlau, 15.02.2018
Denkmal 1914-1918, Wawrzęcice/Lorzendorf kr. Ohlau, 15.02.2018

Denkmal 1914-1918, Ścinawa/Deutsche Steine, 15.02.2018
Denkmal 1914-1918, Ścinawa/Deutsche Steine, 15.02.2018

To już niemal wszystkie z "mojej" okolicy, które przez ostatnie miesiące wynotowałem sobie podczas rowerowych wycieczek. Niektóre są tak mocno przerobione, że odpuściłem sobie kompulsywne ich fotografowanie - skupiłem się na tych, na których rozstrzał symboliki jest niemal oczywisty. Na koniec zostawiłem sobie obiekt w Starym Henrykowie. Może jutro uda mi się tam podjechać. Większość z pruskich pomników upamiętniających poległych w Wielkiej Wojnie 1914-1918 - jeśli już została przebudowana, lub raczej "przewotowana", o ile istnieje takie słowo - stała się słupowymi kapliczkami. Ale jest także spora ilość zachowanych w dobrym stanie, lub innymi słowy niezauważonych przez nadgorliwych prusofobów. Czasem nie wiem, co jest gorsze, czy zaniedbująca ignorancja, czy nadgorliwy pseudopatriotyzm.