Gęsiniec/Hussinetz

Gęsiniec/Hussinetz. 29.11.2020

To jeden z pierwszych pomników, który "zauważyłem" i od którego zaczęło się moje zainteresowanie poszukiwaniem ich. Gęsiniec, wcześniej Hussinetz, to jedna z kilku czeskich enklaw w okolicy Strzelina, gdzie osiedlili się wyznawcy Jana Husa, którzy uciekli przed przesladowaniami przez Habsburgów. Na kilku budynkach charakterystyczne wywietrzniki, zwykle występujące w formie krzyża lub monstrancji, tutaj mają kształt kielicha. Ten pomnik pierwszy raz sfotografowałem latem 2007 roku eksplorując sobie te rejony na skuterze - byłem wtedy za chory i za otyły na rower. Dwa lata wcześniej dokonano jego ponownego odsłonięcia po znakomitej renowacji i dodaniu na postumencie tablicy w formie otwartej księgi z opisem w języku niemieckim, czeskim i polskim. 

Gęsiniec/Hussinetz. 29.11.2020

Powyżej symetryczne ujęcie frontalne, choć najbardziej lubię pierwszy kadr. Fotografowało się ciężko, bo zaczął padać śnieg i na złość w kilku domach trwało rozpalanie pieców/kominków, przez co widok co chwilę spowijała "malownicza" mgiełka, a ja bałem się kaszlnąć, żeby nie straszyć ludzi. 

Kaczów/Katschelken

Kaczów/Katschelken. 29.11.2020

Nie mam żadnego źródła do tego miejsca, kiedyś wpadł na nie Jacek, mój kolega, z którym jeżdżę na rowerze i tak sobie w głowie zapisał, a pierwszy raz zobaczyłem go jakoś wiosną, kiedy łaskawie otwarto już lasy. Pomnik został ewidentnie odbudowany, nie wiem tylko jaka jest historia odnowienia lub odtworzenia tablicy, która teraz zawiera także polskie opisy. Kaczów nie istnieje w sieci niemal, może to lepiej, bo jest fenomenalnie położony na zboczu Miecznika we Wzgórzach Strzelińskich. 

Pławna/Plohe

Pławna/Plohe. 27.11.2020

Nie umiem zdecydować się na jeden kadr, więc roboczo są trzy. Sytuacja po sfotografowanym pomniku w Brożcu uległa dynamicznej zmianie, kiedy pakując po zdjęciach zaczęła na czerwono mrugać kontrolka akumulatora. Pławna nie jest daleko i koniecznie chciałem dotrzeć do pomnika stojącego na prywatnej posesji, który namierzyłem całkiem niedawno na jednym z tych nielicznych odcinków asfaltów w mojej okolicy, którego nigdy nie przejechałem rowerem. Zaparkowałem na końcu wsi pod murem dawnego pałacu, w którego miejscu stoi budynek zbudowany z klocków:

Pomnik zauważyłem już wcześniej - nie było z tym problemu, bo roślinność już szlag trafił, a na zadbanym ogrodzie łatwo go dostrzec. Zadzwoniłem do drzwi i z daleka zapytałem, czy mogę zrobić zdjęcie. Starsza kobieta bez problemu się zgodziła i powiedziała, że często tu ludzie pytają, czy mogą go sfotografować. Strasznie sympatyczna pani, pogadaliśmy o kilku tematach, okazało się, że jej rodzina to historycy z pokolenia na pokolenie, że ona - podobnie jak ja - uważa, ze o te pomniki powinno się dbać, bo to jest nasze jedyne realne ogniwo łączące naszą historię z tą, która działa się tu do czasów powojennych, że usilna "piastoizacja" i bezmyślne odwołania do praojców są takie okropnie żałosne, że samo to, że jedni mieszkańcy zostali zastąpieni drugimi jest wystarczająco ważnym faktem, o którym nie powinno się milczeć. Mimo, że zgadzaliśmy się we wszystkim i wymieniliśmy się poleceniem książek, to nie pani nie dała namówić się na portret. "Innym razem, bo ja tu mam ciuchy robocze, tu coś robię w ogrodzie, tu do kurek, wie pan i ta czapka jeszcze". Także innym razem. Ale bateria w aparacie jeszcze by wystarczyła. 

Brożec/Brosewitz

Brożec/Brosewitz. 27.11.2020

 

Trzy lata prób zakończone sukcesem w ubiegły piątek. To centralny plac we wsi, między kościołem, sklepem, remiazą i wjazdem na DW 396. Ilekroć jechałem przygotowany do zdjęć, zawsze ktoś parkował auto od frontu, z którego jest najlepszy widok na obiekt. Rzecz jasna ile razy jechałem przez Brożec bez aparatu, tyle razy było pusto. 

Poniatowice/Pontwitz, Alt-Elguth

Niemiecki pomnik upamiętniający poległych w wojnie 1914-1918, Poniatowice/Pontwitz, Alt-Elguth. 22.11.2020

Fot: Mikołaj

Bielawa/Pühlau

Niemiecki pomnik poległych w wojnie 1914-1918 przebudowany na kapliczkę. Bielawa/Pühlau. 22.11.2020

Kiełczów/Groß Weigelsdorf

 

Niemiecki pomnik upamiętniający poległych - prawdopodobnie - katolickich mieszkańców wsi w wojnie 1914-1918, przeniesiony kilkanaście metrów bliżej kościoła ze względu na przebudowę placu. Kiełczów/Groß Weigelsdorf, 22.11.2020

Częściowo zniszczony niemiecki pomnik upamiętniający poległych - prawdopodobnie - protestanckich mieszkańców wsi w wojnie 1914-1918, umieszczony na ścianie dawnego kościoła protestanckiego. Kiełczów/Groß Weigelsdorf, 22.11.2020

Dobrzykowice/Wüstendorf

Niemiecki pomnik upamiętniający poległych w wojnie 1914-1918, Dobrzykowice/Wüstendorf. 22.11.2020

Trudny pomnik do fotografowania. Przed płotem - za blisko, za płotem - za daleko. W niedzielę jeździłem przed południem, na ile było dobrego światła, z moim starszym synem. Zabrał małego Fuji X-E3 i porobił zdjęcia mnie robiącemu zdjęcia. 

Fot: Mikołaj.

Łany/Lanisch

Niemiecki pomnik upamiętniający poległych w wojnie 1914-1918, Łany/Lanisch. 22.11.2020

 

Jeszkowice/Jäschkowitz

Niemiecki pomnik poległych w wojnie 1914-1918 przebudowany na kapliczkę. Jeszkowice/Jäschkowitz. 22.11.2020

Napis na tablicy: "Boże błogosław nam na odzyskanej ziemi praojców"

 

Ten rodzaj "przeobrażenia" pomnika jest najczęstszy. Najczęściej też bywa, że jak bardzo chciałbym odczepić się od tego frontalnego obrazowania, tak samo często do niego wracam, bo to właśnie ma być taka "łopatologia" i w niektórych przypadkach wygląda to najlepiej z innych możliwości. Zaliczyłem małą wpadkę, bo przypadkiem przestawiłem czułość na odpowiednik ISO 1600. Wielkiego spustoszenia na obrazie to nie zrobiło, a porywisty wiatr przynajmniej nie zdążył za bardzo rozmyć wstążek. 

Stare Siołkowice/Alt Schalkowitz

Niemiecki pomnik poległych mieszkańców wsi w czasie I wojny światowej, Stare Siołkowice/Alt Schalkowitz. 10.11.2020

Na opolszczyźnie (prawie) bez zmian:

Źródło: polska-org.pl

Przecza/Arnsdorf

Niemiecki pomnik poległych mieszkańców wsi w czasie I wojny światowej zamieniony na kaplicę, Przecza / Arnsdorf. 10.11.2020

Skarbiszów/Karbischau

Pozostałości niemieckiego pomnika poległych w czasie I wojny światowej zamienionej na kaplicę, Skarbiszów/Karbischau. 10.11.2020 I

Pozostałości niemieckiego pomnika poległych w czasie I wojny światowej zamienionej na kaplicę, Skarbiszów/Karbischau. 10.11.2020 II

Jak do tej pory, przy setce odwiedzonych obiektów, takie potraktowanie pozostałości pomnika jest wyjątkowe - nie zrzucone, utopione w stawie czy wmurowane w ogrodzenie. Te są złożone po drugiej stronie działki, którą zajmuje kościół.

Skorogoszcz/Schurgast

Przemianowany niemiecki pomnik wojenny, Skorogoszcz / Schurgast. 10.11.2020

Brzeg/Brieg I

Niemiecki pomnik wojenny 1914-1918 na ścianie kościoła ewangelicko-augsburskiego pw. Św. Łukasza Ewangelisty, Brzeg/Brieg, 31.10.2020

Kończyce/Hohenlinde

Wywrócony niemiecki pomnik ofiar wojny 1914-1918, Kończyce / Hohenlinde. 27.10.2020

Domaniów/Thomaskirch

Miejsce dawnego niemieckiego pomnika ofiar wojny 1914-1918 Domaniów / Thomaskirch. 27.10.2020 część 1/2

Epitafium z nieistniejącego niemieckiego pomnika wojennego umieszczonego na ścianie kościoła, Domaniów / Thomaskirch. 27.10.2020 część 2/2

Na poniższej reprodukcji typowej "czteropolówki" w jej prawej dolnej ćwiartce znajduje się zdjęcie denkmala. Za nim znajduje się mały budynek z napisem "Museum", który najprawdopodobniej był swego rodzaju izbą pamięci korespondującą swoimi zbiorami z pomnikiem. Sam budynek przetrwał i znajduje się obecnie na terenie prywatnej posesji i pełni funkcje gospodarcze - na tyle ile widać przez wysokie, betonowe ogrodzenie. Tablica z pomnika trafiła na ścianę kościoła, którego okolica to istna "kopalnia" ciekawych artefaktów.

Źródło: polska-org.pl

Kuchary/Kochern

Niemiecki pomnik upamiętniający mieszkańców poległych w wojnie 1914-1918 przebudowany na kapliczkę, Kuchary/Kochern. 23.10.2020

Spóźniłem się. A może i nie. Może to lepiej, że w miejscu flag nie stoi już druga kapliczka zbudowana ze starej budki telefonicznej i gipsowego odlewu świętej. 

Źródło: maps.google.com

Marcinkowice/Märzdorf

German monument to the fallen villagers in World War I converted into chapel, Marcinkowice/Märzdorf. 23.10.2020

Tutaj dokładnie ta sama sytuacja - wieś Marcinkowice/Märzdorf graniczyła z lotniskiem, z którego w nocy 1 września 1939 roku wystartowały pierwsze samoloty, których bomby prawdopodobnie były najpierwszymi wybuchami II wojny światowej. Sam pomnik wydawał mi się być współczesny, aż na polska-org.pl pojawiło się poniższe zdjęcie. 

Źródło: polska-org.pl

Zakrzów/Sackerau

Niemiecki pomnik upamiętniający poległych w wojnie 1914-1918 przebudowany na pomnik upamiętniający powódź w roku 1997, Zakrzów/Sackerau, 23.10.2020

Źródło: polska-org.pl

Każdy rowerzysta z Oławy i okolic mija te pomnik częściej, niż drzwi własnego domu. Sklecenie kamienia, krzyża, koła pojazdu opancerzonego PTS-M i tablicy informującej o tym, czemu ta hybryda jest poświęcona, skutecznie mnie zmyliła przez kilka lat. Aż pojawiło się zdjęcie na polska-org.pl i okazało się, że to postument denkmala. Lubię jak mi się w kadrze pojawi coś nie do końca oczywistego. Tu owczarek (niemiecki!) ekstremalnie spragniony czułości kokietował mnie od kiedy wysiadłem z auta. Super pies. Koło trasportera prawdopodobnie pochodzi z jednego z pojazdów, które brały udział w ewakuacji wsi w lipcu 1997 roku. Pamiętam, że pojawiły się cztery amfibie w Oławie późnym wieczorem, a ja z kolegami i setka innych nastolatków ładowaliśmy piach do worków na placu przy rzeźni na ul. Rybackiej. Pojazdy te na co dzień stacjonują w Brzegu. Jeden z nich musiał gdzieś zgubić koło wraz z wahaczem.

Pogorzela/Pogarell

Przebudowany niemiecki pomnik upamiętniający poległych mieszkańców w wojnie 1914-1918, Pogorzela/Pogarell, 9.10.2020. Widok od strony kościoła.

Przebudowany niemiecki pomnik upamiętniający poległych mieszkańców w wojnie 1914-1918, Pogorzela/Pogarell, 9.10.2020. Widok od strony ulicy.

Gierszowice/Giersdorf

Polski pomnik postawiony w miejscu dawnego pomnika upamiętniający poległych mieszkańców w wojnie 1914-1918, Gierszowice/Giersdorf. 9.10.2020

Kruszyna/Schönau

Rozebrany i częściowo przebudowany pomnik upamiętniający poległych mieszkańców w wojnie 1914-1918, Kruszyna/Schönau, 9.10.2020

Miejsce, które mijałem kilkanaście razy jadąc rowerem i miałem pewne podejrzenia, ale z braku porównawczego materiału źródłowego nie miałem pewności, czy to był denkmal, czy nie. Do czasu, aż zauważyłem wieniec na bramce ogrodzenia. Taki detal, w sumie drugoplanowy po kunsztownie wykonanym murku. Schody to pewnie elementy pomnika. Natomiast od tego kadru cykl realizuję aparatem Fujifilm GFX50r, przez co zmianie ulegną proporcje obrazu z 3:2 w Nikonie, na 4:3 w Fuji. Przyrost ostrości z podstawowym obiektywem 50/3,5 jest ogromny - "ładność" obrazu jest jest niemal doskonała. To nie jest średni format w rozumieniu klasycznym - 44x33 mm, to niemal dwa razy większe pole powierzchni samej matrycy. Skok jakości jest mniej więcej taki, jak przy przejściu z APS-C do "pełnej klatki". Co do ważnego parametru, jakim jest ilość danych/głębia obrazu, to najwyższe modele Nikonów są nie do przebicia, a matryca w Fuji jest konstrukcją dość już leciwą, więc nie jest to taka gigantyczna rozpiętość tonalna, natomiast wciąż jest olbrzymia, plus to, co potrafi się zadziać w złych warunkach oświetleniowym jest nie do pobicia przez inne systemy, których używałem do tej pory. Sam kompletnie niemierzalny parametr, jakim jest przyjemność używania tego sprzętu to zupełnie inna rzecz - używa się go z ogromną przyjemnością. Fani wszelkiej maści procedur i nerwicy natręctw - np. "wychodząc z domu muszę pięć razy sprawdzić czy drzwi są zamknięte inaczej wpadnę pod samochód" - będą zachwyceni.