2020/02/26

Młodoszowice, Bąków, Gałążczyce, Rożnów, Strużyna, Przeworno

Pomnik w miejscu dawnego niemieckiego pomnika poległych na wojnie 1914-1918, Młodoszowice/Zindel, 17.02.2020

W Młodoszowicach, wsi niedaleko Grodkowa, przed kościołem rosną trzy drzewa, więc odnalezienie w zasobach polska-org.pl oryginalnego denkmala nie stanowiło problemu. Problemem było stwierdzenie na podstawie słabej jakości zdjęć, czy choć postument pomnika jest oryginalny. Wydaje mi się, że nie jest. Ale miejsce się zgadza. Napis na obecnym pomniku jest niemal nieczytelny cytat Igora Neverly - "Są ludzie, na których od dawna czekamy. Są przyjaźnie nagłe, niespodziane, o których nigdy nie zapominamy. Młodoszowice 1189-1989" i data 25.05.1996 r.

Konwertowany denkmal Bąków/Bankau, 17.02.2020

Zrobiłem zdjęcie od frontu, ale tło zmasakrowało bryłę pomnika, więc zdecydowałem na lekki profil, ale nieroztropnie - czego zwykle nie czynię - nie obszedłem pomnika w koło. Nie wiem czemu, może zagadałem się z moim Synem, którego zabrałem ze sobą na zdjęcia? Nie mam pojęcia. W każdym razie ten pomnik został poddany ciekawemu zabiegowi, który "odkryłem" post factum na niezawodnym polska-org.pl. Oryginalne imiona i nazwiska zostały otłuczone tak, ze są całkiem nieczytelne, a cały pomnik obrócono o 180° wg osi wertykalnej. Orzeł wciąż nie doczekał się korony, a liternictwo nowych napisów - ledwie czytelnych - sugeruje, że pomnika nie robiono z największym pietyzmem. Także niebawem tam wrócę.

Rozebrany i przeniesiony pomnik poległych mieszkańców w wojnie 1914-1918, Gałążczyce/Giersdorf, 17.02.2020

Gałążczyce to najbliższa mnie wieś, gdzie znajduje się zauważalny podjazd i niemal górskiej charakterystyce, więc bywam tu często. Niedaleko znajduje się poniemiecki pałac, w którym urządzono ajurwedyjskie SPA. We wsi niespotykany w okolicy obiekt - dom z okresu dwudziestolecia międzywojennego, cały poszatkowany kulami. W rejonie wzgórz rozciągającym się od Strzelina do Niemodlina Armia Czerwona napotkała silny opór, w lasach wciąż można znaleźć ślady okopów i ziemianek, a ukształtowanie terenu ułatwiało ostrzał niespodziewającym się oporu czerwonoarmistom. We wsi zachował się park pałacowy i remiza, kościół na wzgórzu i budynek szkoły na malowniczej skarpie. Oryginalnie denkmal stał na rozstaju dróg - głównej we wsi i ścieżki do kościoła. Obecnie jego pozostałości przeniesiono na prawą stronę pod drzewo.

źródło: polska-org.pl

Pomnik wojenny 1914-1918 przebudowany na kapliczkę, Rożnów/Rosen kr. Strehlen, 17.02.2020

Nie znalazłem na żadnej fotografii potwierdzenia, ale "z doświadczenia" mam przekonanie, że to jest denkmal - umiejscowienie, kształt, różnice w estetyce głównej konstrukcji i krzyża - nic nie pasuje.

Pomnik wojenny 1914-1918 przebudowany na kapliczkę, Rożnów/Schönbrunn, 17.02.2020

Właściwie zmiany są "kosmetyczne" na tle tego, co wydarzyło się przyległościom. Na prawo od pomnika, niecałe 100 m, stai ruina pałacu, na wprost przed pomnikiem miejsce po kościele na delikatnym wzniesieniu wzmocnionym murem oporowym (dolne lewe zdjęcie, na którym widać także tył pomnika). Kiedy ustawiałem się do zdjęcia, a mój sym bobrował w trzcinach nad stawem podszedł do mnie człowiek o dość południowej urodzie i zapytał nieoryginalnie "co to panie będzie". No więc odpwoedzialem zgodnie z prawdą, że dokumentuję pomniki. 
 - A wie pan, że to nie był taki zawsze?
 - Tak, wiem.
I obaj wylaliśmy sporo żółci na stan poniemieckiej substancji. Fajnie wiedzieć, że są ludzie, którzy też myślą, że zamiast ślepo kleić narrację historyczną tzw. "ziem odzyskanych" z Piastami, można było zbudować nową jakość i o to oprzeć budujące się od podstaw społeczeństwo.


Ten denkmal był chyba jednym z pierwszych, które rozpoznałem i przy okazji którego wpadłem na to, że one są - w mojej ocenie - najbardziej wyraźnym wskaźnikiem relacji MY - ONI. 

Pomnik wojenny 1914-1918 przebudowany na kapliczkę I, Przeworno/Prieborn, 17.02.2020

Pomnik w Przewornie mijałem wiele razy zanim do mnie dotarło, że przecież to denkmal. Pewnie dlatego, że jak jadę tędy rowerem, to mam jeszcze 40 km, a za sobą trzy lub cztery razy więcej, wiec w tym miejscu myśli są gdzieś daleko za ciałem. W Przewornie denkmali było dwie sztuki - ten i z wojen prusko-austriackich. Starszego nie namierzyłem jeszcze. 



Pomnik wojenny 1914-1918 przebudowany na kapliczkę II, Przeworno/Prieborn, 17.02.2020

Drugie ujęcie lepiej pokazuje stalową koronę do zawieszania taśm, jednak te dwa krzaki mnie irytują, więc to zdjęcie nie wejdzie do zestawu. W opozycji do Strużyny, gapie z tła reprezentowali raczej mentalność odkuwających literki, niż rozpaczajacych nad kulturową dewastacją regionu.